En dan had ik nóg een klusje op het lijstje voor deze herfst staan: een stuk kruidenrijk weiland aanleggen. Ons weiland is botanisch niet zo interessant. Aanvankelijk dacht ik daarom: Maaien en afvoeren, dan verschraalt de grond. En dan kan je er wilde bloemen doorheen zaaien.
Maar toen kwamen de schapen. En voor mijn schapen blijkt ons gras en onze grond eigenlijk al te schraal. Dus ik moet heel veel brok bijvoeren. En het was nu juist de bedoeling te leven van eigen land. Bovendien werd de grond met het verschralen ook steeds droogtegevoeliger. Klimaattechnisch niet zo handig. Ik wil niet de rest van mijn leven elke zomer tegen een woestijn aan kijken. Dus het plan is omgegooid.
Het leek me een goed idee om het weiland ‘door te zaaien’ met klaver, luzerne en cichorei. Klaver en luzerne zijn vlinderbloemigen, die stikstof vastleggen. Luzerne en cichorei wortelen allebei diep, dus zijn ze beter bestand tegen droogte dan gras. En bovendien hebben ze alle drie een grote voedingswaarde voor de schapen. Dan kan ik hopelijk met minder brok toe. Cichorei is zelfs medicinaal en kan helpen om problemen met wormen bij de schapen te onderdrukken.
Er worden wel mengsels aangeboden met deze soorten (en nog een paar). Maar daar zit dan ook tot wel 70% graszaad doorheen. Die zijn bedoeld voor als je de bestaande grasmat eerst doodspuit. Daar had ik natuurlijk geen zin in. Omdat ik afgelopen jaar erg laat heb gemaaid (dus het gras in bloei heeft gestaan) zit er trouwens al behoorlijk wat graszaad in de grond. Dus waarom zou ik graszaad kopen? Enkel de grasmat lostrekken leek me voldoende. Een deel van de polletjes overleeft dat en groeit weer vast, en daartussen kan ik kruiden zaaien.
Toen ik zover was, wist ik dus ook dat dit in de herfst moet gebeuren, als de grond nog warm is en het weer vochtig. Liefst in oktober. Maar dit was weer zo’n jaar dat oktober voorbij was als je maar even met je ogen knipperde. Dus het duurde tot 6 november voor ik het geregeld had. Gelukkig was dat een dag met prachtig weer, gevolgd door een zachte week met lichte regen. Ideaal zaaiweer!
Jochem heeft met de motorfrees een stuk gefreesd van zo’n 50 x 25 m, wat ik in navolging van de commerciële mengsels heb ingezaaid met een mengsel van 2 kg cichorei, 1 kg witte klaver, 1 kg luzerne, 100 gr esparcette en nog wat andere kruiden, zoals peterselie, karwij en kleine pimpernel. Ik ben benieuwd!
Behalve andere planten door het gras heen, wil ik ook meer bomen. Nu kon ik een groot deel van de zomer alleen de randjes van het weiland gebruiken, omdat de schapen anders geen schaduw hadden. Met de verplaatsbare hokjes van dakpanpallets is dat deels opgelost (zolang die het volhouden, ze beginnen al een beetje uit elkaar te vallen). Maar meer bomen op het land heeft nog veel meer voordelen: bomen leggen CO2 vast, bieden een habitat voor talloze beestjes, de schapen eten ook graag boombladeren en jonge twijgen als aanvulling op gras of als er te weinig gras is en, niet onbelangrijk: bomen zijn gewoon móói!
De grote vraag was wel: hóe ga ik de boomsingels aanleggen? Het mooist is dwars op de kijkrichting vanuit onze woonkeuken, zodat je een dieptewerking krijgt.
Maar op de kaarten van het Actueel Hoogtebestand Nederland is te zien, dat de oude verkaveling in akkertjes juist met de kijkrichting mee loopt.
En als je in het veld staat, zie je dat helemaal nauwelijks, dan zie je enkel een zacht golvend weiland. Een beetje organische lijn leek me ook wel mooi. Dat is ook praktisch bij het bijhouden van het weiland (met de zitmaaier), dan hoef je niet in scherpe bochten te maaien.
Uiteindelijk ben ik voor de boomsingel uitgekomen op een flauwe S-curve, die rond een hoog punt in het weiland loopt en daarna min of meer haaks naar de singel loopt die ik afgelopen winters heb aangeplant. In het midden van de S komt een doorgang.
Rond de boompjes moet een hek van schapengaas komen, zodat de schapen ze niet kunnen aanvreten. Het gezaaide kruidenmengsel kan binnen het hek bloeien en zich uitzaaien. Tot de boompjes teveel schaduw gaan werpen misschien. Maar dat zien we tegen die tijd wel – het is een experiment.
Langs het hek wil ik ook Russische smeerwortel (‘Bocking 14′) planten. Nog zo’n plant met een hoge voedingswaarde (veel eiwit, dus deels een vervanger voor brok!). Maar die kan niet goed in het weiland geplant, omdat ze telkens maaien niet verdraagt. Als ik het aan de binnenkant van het schapengaas plant, zal het er doorheen groeien. De schapen vinden het heerlijk !
Een meter of 20 hierachter komt (volgend jaar?) weer een flauw gebogen houtsingel te lopen. Ook daardoor een doorgang. Met de aanleg van de voortuin en een – ooit nog te plaatsen – hek rond de boomgaard levert dat een mooie zichtlijn op naar de oude doorgang in de houtwal rond ons terrein.
Er is dus weer héél veel te doen. Paaltjes slaan, schapengaas plaatsen, boompjes planten, Russische smeerwortel planten en, heel belangrijk, een bewateringssysteem bij de boompjes aanleggen. Ik wil niet komend jaar weer moeten water geven! Wie komt er helpen?