Auteur: geertje

Het is 11 april, de kersenbloesem staat op het punt van bloeien en kondigt daarmee weer het begin aan van een volgend jaar op onze hof. En het jaarlijkse evaluatiemoment. Wat hebben we het afgelopen jaar bereikt?

We wonen in het huis! Dat is natuurlijk het belangrijkste. Wat was het heerlijk om deze winter door te brengen achter dikke muren en ons geen zorgen te hoeven maken over bevroren leidingen!

Het huis is nog láng niet af. Afwerking kost meer tijd dan je denkt. Altijd meer tijd. En we worden het een beetje zat. Tja, dan hadden we ook niet zo’n enorm huis moeten bouwen.

De groentetuin is wel af. Die ziet er prachtig uit. En het streven om jaarrond uit eigen tuin te eten is aardig gelukt. We hebben de aardappels, pastinaken en pompoenen van afgelopen jaar nog niet op. Er zijn nog kapucijners en tuinbonen in de diepvries. De bietjes zijn pas onlangs op gegaan en er staat nog steeds prei en boerenkool (die gaat nu bijna bloeien). Eigenlijk is het enige wat ik regelmatig heb moeten kopen kool (voor winterse salades) en uien. Die zijn moeilijker te telen op zure zandgrond en al helemaal moeilijk om dan lang te bewaren.

Ook de zelfvoorzienendheid qua zuivel is aardig gelukt. We hebben net de laatste harde ‘Goudse’ kaas aangesneden. Er ligt nog wat Manchego en Pecorino op de planken te rijpen. De laatste ‘verse’ kaas (uit de vriezer) is rond kerst opgegaan. En er liggen nog een paar stukjes halloumi in de vriezer. Samen met het vlees van de rammetjes van vorig jaar… in lijn met de algemene trend eten we steeds minder vlees dus wat dat betreft zijn we ook vrijwel zelfvoorzienend.

Langzamerhand krijgt het erf meer vorm. De eendenwei is uitgebreid, zodat de eendjes meer ruimte hebben en een groter stuk moestuin tegen slakken beschermd is. Dit jaar hopen we de veranda aan de werkplaats te bouwen (of te laten bouwen…). En eind dit jaar willen we eigenlijk beginnen aan de nieuwe stal. Fijn om langzamerhand de stukjes min of meer braakliggend erf allemaal een functie te kunnen geven en in te richten.

Wat vorig jaar aardappelveld was, wordt nu een bloementuin. En naast het terras ligt het volgende stuk om te ‘ontginnen’ door middel van een jaar aardappelteelt. Dan kunnen er weer nieuwe bomen en struiken de grond in. Er blijft altijd wat te doen!

De testvloertjes die ik had gemaakt waren geen van alle gebarsten. Maar de vloertjes waar 2 of 3 delen zand in zat waren wel erg stoffig. Dat was duidelijk niet genoeg klei.

Het vloertje van 1 op 1 leem en metselzand heb ik voor de helft met de ‘verbeterde houtolie’ van de Cokerije behandeld. Tjonge, wat gaat daar een hoop olie in! Maar daarna voelt het inderdaad heel prettig. En het ziet er wel mooi uit.

Intussen had ik ook contact met firma Oskam van de leemproducten. Rokus van Oskam wilde wel meedenken. Hij had zelf ook al testjes gemaakt en was uitgekomen op een versie met meer klei en grover zand.

Dus half maart ben ik naar Emmen op en neer gereden om daar een zakje van zijn mengsel op te halen voor de volgende testvloer.

Ik heb nu op een leemplaat een ‘vloertje’ gemaakt dat deels 4 cm dik en deels 1,5 cm dik is. De slaapkamer ligt namelijk deels op de kelder (en daar is nog maar 1,5 cm ruimte voor de vloer) en deels niet (en daar moet de vloer wel 4 cm dik worden).

Tot mijn teleurstelling ontstonden er direct de dag erna al scheurtjes in het dunnere deel. Eigenlijk vreemd, want als het door een teveel aan klei komt zou je juist scheurtjes in het dikkere deel verwachten. Bij drogen werden de scheuren ook eigenlijk nauwelijks groter. Misschien heb ik het mengsel daar gewoon onvoldoende aangedrukt?

Intussen is de dunne testvloer bijna droog en kan ik met de olie aan de slag. Erg positief is dat er geen problemen lijken op te treden waar de dunne en de dikkere mix aan elkaar zitten. Deze mix lijkt dus aardig de goede kant op te gaan. Tijd om te gaan plannen!

Het leggen van een leemvloer is zwaar werk, en het moet in één keer (op één dag) gebeuren. (Anders drogen de randen van het deel wat al gelegd is teveel uit, en dan hecht de volgende batch daar niet goed aan.) Daar is dus hulp bij nodig. Mijn inschatting is dat we met vijf personen moeten zijn. Dan kunnen er drie of vier mensen tegelijk de vloer leggen en één of twee mensen zorgen voor de aanvoer van nieuwe vloermixen andere hand- en spandiensten. Waarbij je uiteraard regelmatig afwisselt. En dan is er nog iemand nodig om iedereen van de nodige koffie en lekkers te voorzien, want dat is heel belangrijk op zulke dagen.

Wie vindt het leuk om een dag met dit experiment te helpen? Ik weet nog niet wanneer. Oorspronkelijk was het idee om dit begin april te doen, maar dat gaat in ieder geval niet meer lukken… Het zal er dus van afhangen wanneer ik voldoende mensen bij elkaar kan krijgen en wanneer die tijd hebben.

Bij het opnieuw stuken van de hal heb ik 10 mm in één laag opgezet. Dat prima moeten kunnen met de gewone basisleem. Toch is het vreselijk gaan barsten. Wat is er misgegaan?

Waarschijnlijk komt het doordat ik hier de basisleem opnieuw heb gebruikt die van de muur in de hal en in de keuken naar beneden was gekomen. Die had ook de zelfgemaakte hechtleem eronder meegenomen (en op sommige plekken ook de officiële hechtleem). Dat zat er dus doorheen gemengd. Blijkbaar heeft dat de korrelgrootteverdeling van de leem zodanig verschoven dat het teveel is gaan krimpen.

(Leem is een mengsel van klei en zand. Hoe groter het aandeel zand, en hoe groter de zandkorrels, hoe minder de leem krimpt bij het drogen. De klei dient alleen om de zandkorrels aan elkaar te plakken. Hoe kleiner de korrels, hoe meer krimp. Een dunne laag kan dat beter opvangen dan een dikke. Denk maar aan kleigrond bij droogte)

Ik ben het voor nu even zat. De enige oplossing die ik kan bedenken is het heel erg nat maken, opruwen / dichtwrijven met een spons, en er dan wéér een dun laagje leem overheen zetten. Daar heb ik nu even geen zin meer in, het is tijd om me op de vloer te concentreren, de lente is aangebroken, de moestuin roept, er moet compost op het land en de lammetjes komen eraan. Kwast verf erover en volgende winter gaan we wel weer verder met de muren.

De rest van de hal is overigens wel erg mooi geworden. Met de witte verf erop is het een stuk lichter!

De keuken en de woonkamer zijn nog heel erg open naar elkaar. Dat is heel ruimtelijk, maar niet zo handig. Iets te enthousiaste pannen op de kookplaat zorgen voor spetters op de bank (of in de nek van degene die op de bank zit) en we kunnen nergens een afzuigkap ophangen.

Om licht en doorzicht wel te behouden, maar toch een duidelijke scheiding te maken hebben we een muurtje bedacht waarin weer de glas-in-lood-ramen komen die we vlak voor ons vertrek uit Amersfoort uit een afvalcontainer hebben gered. Dit keer het kleine formaat. Er passen er precies vier naast elkaar.

Aan het eind van het muurtje willen we ook nog een boomstam plaatsen. We hebben er een aantal die ontschorst en wel al een paar jaar in het gastenverblijf staan te drogen.

Het is wel een puzzel: hoe plaats je het allemaal precies zo, dat je ook nog de afzuigkap ernaast kunt ophangen. Weer iets dat niet heel erg snel gaat dus… Maar we zijn erg tevreden over het resultaat: wel een duidelijke afscheiding, maar toch licht en contact tussen woonkamer en keuken.

Het is 11 maart, en eigenlijk wil ik gewoon in de moestuin aan de slag. Maar ja, zoals gewoonlijk komt de winter pas als het al lente zou moeten worden…