Een week nadat Krelis ziek werd toonde Babette ineens blauwtongverschijnselen.
Nu is Babette een zorgenkindje. Ze geeft altijd bakken met melk, veel te veel, waardoor ze in haar lactaties er helemaal uitgemergeld bij loopt. Meer voeren heeft geen zin, dan gaat ze alleen maar meer melk geven. Door dit zelf ondermijnende gedrag heeft heeft ze al eens een longontsteking opgelopen.
En daarbij waren haar laatste twee bevallingen ook nog een drama. In 2021 bleef er één lam zitten en moest ze een keizersnee ondergaan om dat dode lam er uit te halen. Dat overleefde ze, maar het leek me raadzaam dat ze een jaartje zou overslaan, om weer wat op krachten te komen. Eind 2022 was ze wel weer voldoende ‘opgevet’ om haar weer toe te staan om bij de ram te lopen. (Ze is het namelijk ook hélemaal niet mee eens als ze niet bij de ram mag in het najaar!)
Maar dit jaar was het weer ellende: ze liep dagenlang te brullen en beviel uiteindelijk ’s nachts, zonder hulp. Dus ik had besloten dat Puck haar laatste lam was en dat ik haar nu zo lang als het nog ging zou ‘duurmelken’ en dat ze daarna nog jaren van haar pensioen zou kunnen genieten.
Maar ja, nu ziek dus. Dus tussen alle asbestsaneringen en andere drukte aan loop ik af en aan met shots pijnstiller en lekkere hapjes om ze maar aan het eten te houden.
Het gevaarlijkst is als ze niet meer eten. Een herkauwer heeft een heel geraffineerd spijsverteringssysteem. Verschillende magen, ieder met een eigen functie en een eigen bacteriecultuur, en nog een keer fijnmalen (herkauwen) van het voer tussendoor… het is een hele procesgang. Het voordeel is dat het dier daardoor makkelijk beschikbaar, maar lastig af te breken voer als gras kan verteren. Maar het nadeel is dat de procesgang niet onderbroken mag worden. Iedere processtap moet op regelmatige momenten het juiste halffabrikaat aangeboden krijgen. Eet het schaap niet meer, dan gaan de bacterieculturen uit evenwicht. En zonder die culturen kan het schaap zijn voedsel niet verteren, dus niet overleven. Dus ze moeten blijven eten.
Een paar dagen na Babette werd Sandra ziek. En daarna liet Lisa opeens d’r brokjes staan en had Bruno een natte neus en koorts…
Ik geef alle dieren die ook maar iets vertonen direct pijnstiller, zodat ze in elk geval zo lang mogelijk blijven eten. Vervolgens moet ik goed onthouden wie wanneer een injectie heeft gehad want dat moet om de 48 uur. Dan breng ik ze elke paar uur een handje brokjes, zodat ik goed in de gaten kan houden of ze nog eten. Schapen die niets eten moeten 2x per dag propyleenglycol krijgen, dat is een soort snelle energie voor herkauwers. (Dat mag je maar een paar dagen geven, het is echt een noodgreep.) Ook ben ik erg bezig met het weer: is het goed genoeg om de zieke dieren mee naar buiten te nemen of zijn ze beter af in de stal?
Of ik ze er allemaal door ga krijgen weet ik momenteel nog niet. Ik hoop het. Hoe dan ook, het kost vreselijk veel tijd en energie. En intussen gaat het andere werk gewoon door. Al is het kaasmaken in één klap stil komen te liggen nu Babette en Sandra acuut geen melk meer geven.
Update 17 oktober: Bruno ligt kwijlend en schuimbekkend in de wei en kan niets eten; op 15-10 was hij de dames nog aan het bespringen maar intussen is duidelijk dat hij echt flink ziek is.
Sandra maakt ’s middags af en toe een ommetje en eet dan een paar hapjes, maar ligt nog steeds het grootste deel van de dag zonder iets te eten furloos in de stal.
Lisa ligt daar ook; eet nu niets meer en knarsetandt van de pijn.
Nel geeft nauwelijks nog melk en vertoont de eerste korstjes in de neus.
Het lichtpuntje is dat Babette weer flink eet, al zit haar neus nog vol korsten. Alleen begint zij nu grote plukken wol te verliezen; het virus heeft de haarzakjes aangetast wat tot wolbreuk leidt.
