Op 17 oktober was ik werkelijk de wanhoop nabij, met vier erg zieke schapen (Sandra, Lisa, Bruno en Babette) en drie die ook de eerste tekenen begonnen te vertonen (Nel, Pippi en Amanda). We hadden niet eens voldoende stalruimte om ze allemaal binnen een plekje te geven. En er was rotweer voorspeld!
Tussen al het heen en weer geloop met brokjes, pijnstiller, propyleenglycol, lekkere blaadjes uit de moestuin, wilgetakken en schoon drinkwater heb ik van wat pallets een hokje geknutseld in de toekomstige gastenbadkamer. Toen konden Bruno, Krelis, Pippi en Amanda ook binnen slapen. Dat vonden ze wel een beetje gek, maar uiteindelijk stonden ze er heel gemoedelijk hun hooi te kauwen. Behalve Bruno dan, die stond te schuimbekken en te kwijlen van de zweren in zijn bek.
Maar op donderdagavond was er een ommekeer. Alle schapen aten weer een paar brokjes, ook Bruno en Lisa. En Bruno knabbelde aan de wilgetakken die ik in hun noodhospitaaltje had opgehangen voor de afleiding. Lisa en Sandra wilden nog niet overeind komen, maar keken alweer veel helderder uit hun ogen.
Op zaterdag hield ik alleen Lisa nog in de stal. Na de koffie liet ik haar staldeur open, zodat ze zelf een ommetje kon maken als ze dat wilde. En even later was ze zelf naar de wei gelopen om bij de anderen te zijn. In de wei ging ze overigens niet grazen, maar plofte ze gewoon neer.
En sinds zondag gaat iedereen weer mee naar buiten. Sandra, Lisa en Bruno hinken nog en liggen veel. Maar als ik met brokjes aan kom, komt iedereen overeind. Wat ben ik blij dat ze het allemaal overleefd hebben! Nel, Babette en Sandra geven zelfs weer melk! (De melkgift zakte in een week van 5,5 liter per dag naar 0,5 liter en steeg toen weer terug naar ruim 3.)
Ze zijn wel heel mager geworden. Ik ben daarom wat royaler met brokjes dan anders. Ze krijgen niet alleen ’s ochtends vroeg en ’s middags om 17.00 een portie, maar ook nog een handje rond lunchtijd en als ik naar bed ga.
En het is de vraag of er volgend jaar lammetjes zijn. Bruno liep pas twee weken bij de ooien toen hij ziek werd. En waarschijnlijk is hij nu (tijdelijk) steriel. En áls er lammetjes komen is het de vraag of het ‘goede’ lammetjes zijn. Blauwtong kan gedeformeerde lammeren veroorzaken.
Zo zijn er nog veel vragen. Zijn de schapen die het nu hebben gehad verder immuun? En hebben Pippi en Amanda het nu gehad of niet? Zij hebben nauwelijks symptomen vertoond, eigenlijk hadden ze alleen een dagje wat minder trek in brokjes. Aan de lammeren heb ik helemaal niets gezien. Zou deze kruising van nature resistent zijn?
Sowieso is het opvallend dat de melkschapen heel andere symptomen vertoonden (en nu nog vertonen) dan Bruno. Bruno stond te kwijlen. De melkschapen hadden vooral laesies die begonnen op de bovenlip en in de neusgaten en daar dikke korsten werden, maar ook elders optraden: op de oren, de oogleden, bij de staartaanzet en bij Lisa zelfs op de uier. En de melkschapen werden direct kreupel, dat heeft bij Bruno een poosje geduurd.
Heel veel vragen. Hopelijk komt er nog een inventarisatie van de ‘risicofactoren’ door één van de organisaties op schapengebied. Voorlopig moeten alle patiënten maar lekker weer op krachten komen.