We doen erg ons best om ons huis volkomen tochtdicht te maken. Alle kiertjes plakken we zorgvuldig af. En er zitten in een huis meer kieren dan je denkt! Dit plaatje (weliswaar van een niet-Nederlands type huis) geeft aan waar zulke kieren typisch kunnen voorkomen.
Daardoor lekt warme lucht ongecontroleerd weg. En ’s zomers, als je het huis koel wilt houden, komt er juist ongewenste hete lucht door de kieren naar binnen. De mannen van Plushuis hebben er heel wat blogjes over geschreven. En een video gemaakt die niets aan duidelijkheid te wensen overlaat.
Maar een beetje frisse lucht in huis is toch juist belangrijk? Ja, absoluut! Maar we willen wel de temperatuur in huis op peil houden. Dus wisten we al vanaf het begin dat we mechanische ventilatie met warmteterugwinning (wtw) wilden. Zogeheten ‘balansventilatie’. Daarbij stroomt de warme lucht die uit het huis wordt afgevoerd, langs de koude, schone lucht die het huis wordt ingezogen. En staat daarbij zijn warmte af, maar natuurlijk niet het vocht en vuil wat er in zit. ’s Zomers net andersom; dan wordt de te warme schone buitenlucht ‘voorgekoeld’ door de koelere lucht vanuit het huis.
Balansventilatie heeft begin deze eeuw een slechte naam gekregen, omdat in nieuwbouwwijken, met name in Amersfoort-Vathorst, het extreem slecht werd aangebracht. Mensen vonden de ventilatieroosters in iedere kamer niet mooi en timmerden ze weg of hingen er keukenkastjes voor. Daardoor ontstond natuurlijk een enorm ongezond binnenklimaat, met schimmel en CO2 ophoping. Intussen heeft balansventilatie in combinatie met een luchtdichte afwerking zich al lang en breed bewezen als enorm belangrijke factor om het energieverbruik te beperken.
Maar kan er dan nog wel een raam open? Ja natuurlijk! Sterker nog, de huidige generatie WTW’s is vraaggestuurd. En slaat alleen aan als de concentratie CO2 of VOS (vluchtige organische stoffen, zeg maar ‘poep- en kookluchtjes’) een bepaalde waarde overschrijdt. Dus zolang het lekker weer is kunnen ramen en deuren open, maar als het koud (of erg heet) is doe je ze dicht, blijft de temperatuur binnen op peil en neemt de WTW ventilatie unit de frisse lucht voor zijn rekening.
Al toen we alleen nog maar droomden van het huis wat we ooit (wanneer? waar?) wilden laten bouwen verheugde ik me op die balansventilatie. Ik kan namelijk absoluut niet slapen in een muffe slaapkamer. Dus hebben we zomer en winter een raam open staan. In de slaapkamer in ons vorige huis (onder het matig geïsoleerde platte dak en met een muur op het zuiden) kon ’s zomers de temperatuur oplopen tot ver boven de 30 graden, terwijl het ’s winters soms onder de 10 graden was. In de stacaravan is het uiteraard nog slechter; wat isolatie en ventilatie betreft scoort de caravan nog vele malen slechter dan het jaren ’50 huis uit dit blogje.
Dus zijn de mannen van Hoekstra al dagen bezig met het aanbrengen van een heel labyrinth van ventilatieslangen. Het ziet er zeer indrukwekkend uit!
Dit is weer zo’n heel belangrijk aspect van de bouw waar je weinig van ziet, maar dat essentieel is voor de energieprestatie en het comfort. In combinatie met het luchtdicht bouwen, een hoge thermische massa door de kalkhennep en een dikke laag leemstuc èn de vochtbufferende werking van leem, kalkhennep en vlaswol verwachten we dat het huis fantastisch comfortabel gaat aanvoelen. Sterker nog, alle bouwvakkers merken dat al op zodra ze binnen zijn. En dan zit nu de leemstuc er nog niet eens op!
